Ans/A/ADLİYE NEZARETİ

ADLİYE NEZARETİ

Osmanlı İmparatorluğu’nda XIX. yüzyılda kurulan Adliye teşkilatının bağlı olduğu makam.

Avrupa usulüne göre kurulmuştur. Önce 1837’de Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye meydana getirildi. 1868’de bu teşkilatın yerine Şura-yı Devlet ve Divan-ı Ahkam-ı Adliye adlarıyla iki ayrı teşkilat kuruldu. Bir müddet sonra Divan-ı Ahkam-ı Adliye kaldırılarak yerine 1878’de Adliye Nezaretia teşkil edildi.

Müslüman olmayan azınlıkların mezhep işleri o zamana kadar "Hariciye Nezareti" tarafından yürütülürken, 1880’de "Adliye Nezareti" tarafından yürütülmeye başlandı. 1881’de çıkarılan bir nizamname ile nezaretin adı Adliye ve Mezahib Nezareti" olarak değiştirildi. Bu nezaret 1880’den itibaren Ceride-i Mehakim" adlı haftalık ve 1909’dan itibaren de Ceride-i Adliye adlı on beş günlük iki dergi çıkarmıştır.

Adliye Nazırları:

1-Ahmed Cevdet Paşa (1868, 1875-1876, 1876-1877, 1879-1883, 1886-1890)

2-Mustafa Fazıl Paşa (1868-1870, 1871-1872)

3-İbrahim Edhem Paşa (1870-1871)

4-Şirvanizade M.Rüşdü Paşa (1871)

5-Mütercim M. Rüşdü Paşa (1871)

6-Yusuf Kamil Paşa(1872)

7-M.Esad Safvet Paşa (1872-1873, 1876, 1877, 1878)

8-Mehmed Hurşid Paşa (1873-1874, 1878)

9-Mehmet Akif Paşa (1874-1875)

10-Ahmed Arifi Paşa (1875-1876)

11-Halil Şerif Paşa (1876)

12-Asım Mehmed Paşa (1877)

13-Mahmud Celaleddin Paşa (1878)

14-Mehmed Said Paşa (1878-1879)

15-Hasan Fehmi Paşa (1883-1885, 1908-1909)

16-M.Server Paşa (1885-1886)

17-Hüseyin Rıza Paşa (1890-1895)

18-Abdurrahman Nureddin Paşa (1895-1908)

19-Manyasizade Refik Bey (1908-1909)

20-Mustafa Nazım Paşa (1909)

21-M.Necmeddin Molla (Kocataş) (1909-1911)

22-Mustafa Hayri Efendi (1911, 1918)

23-Memduh Paşa (1911-1912)

24-Hüseyin Hilmi Paşa (1912)

25-Samipaşazade Halim Bey (1912, 1915, 1918)

26-Arif Hikmet Paşa (1912-1913, 1919-1921)

27-İbrahim Hayrullah Bey (1913-1915)

28-Ali Haydar Molla (Arsebük) (1918-1919)

29-Üryanizade Cemil Molla (1919)

30-Sıtkı Bey (1919)

31-Vasfi Efendi (1919-1920)

32-Mustafa Sıtkı Efendi (1920)

33-Hüseyin Kazım Bey (1920, 1921)

34-Mahmud Celaleddin Bey (1920)

35-Ali Rüşdü Efendi (1920)

36-Rumbeyoğlu Fahreddin Bey (1920)

37- Mustafa Nuri Bey (1922)