Ans/m/ MEŞRUTİYET II.

MEŞRUTİYET II.

Osmanlı İmparatorluğu’nda 23 Temmuz 1908 tarihinden başlayarak, İttihad ve Terakki Cemiyeti’nin kendini feshederek Teceddüd Fırkası’na dönüştüğü 21 Aralık 1918 tarihine kadar süren ve devlet yönetimini Batılı anlamda düzenlenme dönemine verilen ad.

Jön Türkler’in, II. Abdülhamid mutlakiyetine karşı yurt içinde ve yurt dışında sürdürdükleri yoğun muhalefet, 20 Temmuz 1908 tarihinde Rumeli’de sonuçlarını vermeye başladı. İngiltere Kralı ile Rusya Çarı’nın Reval buluşması üzerine harekete geçen İttihad ve Terakki Cemiyeti üyesi subaylar, Rumeli’de Meşrutiyet’i ilan ettiler. Saraya çekilen telgraflar, Sultan II. Abdülhamid’den Kanun-ı Esasi’yi yeniden yürürlüğe koymasını, bu olmaz ise 100.000 kişi ile İstanbul üzerine yürüneceğini bildiriyordu. Bu tehditler üzerine II. Abdülhamid, 23 Temmuz 1908 günü Kanun-ı Esasi’nin yeniden yürürlüğe konduğunu ilan etti. 17 Aralık 1908’de Osmanlı İmparatorluğu’nda ikinci parlamento açıldı. Yapılan genel seçimleri büyük bir çoğunlukla İttihad ve Terakki namzetleri kazandı. Bu döneme ağırlığını koyan İttihad ve Terakki 1912 genel seçimlerini de kazandı. Ancak seçimlerin İttihad ve Terakki Cemiyeti’nin baskısı altında yapılmış olması, Meclis’in feshedilmesini doğurdu. Bundan sonra yapılan 1914 genel seçimleriyle iktidara gelen cemiyet, 1918 yılına kadar tek parti olarak hükumet etti.

I. Dünya Savaşı’nın yaşandığı bu dönem, imparatorluğun iç ve dış şartlarının en kötü olduğu dönemdi.

Buna hürriyet, adalet, kardeşlik ve eşitlik diyerek iktidara gelen; ancak hükumet olduktan sonra siyasi rakiplerini birer birer ortadan kaldırarak, parlamentolu bir dikta rejimi uygulaması eklenince, halkın cemiyete karşı duyduğu hoşnutsuzluk her geçen gün artmaktaydı. Halk desteğini kaybettiğini anlayan Cemiyet mağlubiyetin sorumluluğunu da üstlenerek 21 Aralık 1918 günü yaptığı son kongresinde kendi kendini feshettiğini ve Teceddüd Fırkası’na dönüştüğünü açıkladı. Böylece imparatorlukta II. Meşrutiyet denilen dönem kapanmış oldu.