Ans/ı-i/ İBRAHİM I.

İBRAHİM I. (1615-1648)

Osmanlı Devleti’nin 18. padişahı.

Sultan Ahmed ile Kösem Mahpeyker Valide Sultan’ın en küçük oğludur, iki yaşındayken babası öldü. Amcası I. Mustafa, ağabeyleri II. Osman ve IV. Murad’ın saltanatları boyunca Topkapı Sarayı’ndaki dairesince yaşadı. Ağabeyi Veliaht-Şehzade Kasım’ın 17 Şubat 1638 tarihinde öldürülmesi üzerine veliahtlığa yükseldi. Tahsil ve terbiyesine fazla önem verilmeyen İbrahim, IV. Murad’ın ölümü üzerine tahta çıktı (9 Şubat 1640).

Üç ağabeyinin, boğdurularak öldüğünü görmesi, ağabeyi IV. Murad zamanında günlerini cellad bekleyerek geçirmesi, Şehzade İbrahim’in sinir sistemini olumsuz yönde etkiledi. Yaşamı boyunca, devamlı baş ağrısı ve kalp çarpıntısından şikayetçi oldu. Saltanatının son dönemlerinde "Deli" lakabı ile anıldı.

Döneminin en önemli olayı, Venedik’le yapılan savaştır. Padişah olduğu zaman, sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa’yı makamında bıraktı. Devlet idaresi, ağabeyi IV. Murad’ın kurduğu düzenle devam etti. Mustafa Paşa’nın 31 Ocak 1641 tarihinde idam edilmesi üzerine, yerine Civankapıcıbaşı Sultanzade Semin Mehmed Paşa getirildi. Mehmed Paşa’nın sadareti 2 yıl sürdü. 17 Aralık 1645 tarihinde azledilmesi üzerine Başdefterdar Salih Paşa sadrazam oldu. 16 Eylül 1647’de idam edilen Salih Paşa’nın yerine Kara Mustafa Paşa sadrazam oldu. 5 gün sonra onun da azledilmesi üzerine Hazerpare Ahmed Paşa sadrazamlık makamına getirildi.

Ahmed Paşa zamanında Galata Kadısı, Yeniçeri Ağası gibi yüksek makamlardan kürk ve amber vergisi alınmaya başlandı. Bu durumun doğurduğu hoşnutsuzluk ve halkın arasına dolaşan yolsuzluk söylentileri, sadrazama karşı muhalefet doğmasını hazırladı. En son kendilerine karşı suikast hazırladığını duyan ocak ağaları, sadrazama karşı birleştiler. Ahmed Paşa’nın öldürülmesini. Padişahın da tahttan indirilmesini kararlaştırdılar. Durum ulemaya bildirildi (6 Ağustos 1648), gerekli fetva çıkartılarak 8 Ağustosta Ahmed Paşa öldürüldü. Sultan İbrahim de hal’edilerek sarayın bir odasına kapatıldı. 10 günlük hapis hayatından sonra katledildi.

Sultan İbrahim’in hal’inde ve katlinde annesi Kösem Sultan’ın büyük rolü oldu.