HEYET-İ TEMSİLİYE
Heyet-i Temsiliye, Sivas Kongresi’nin 11 Eylül 1919’da seçmiş olduğu on altı kişilik kuruldur.
Kongre kabul ettiği tüzük ve yayınladığı beyanname ile Mondros Ateşkes Antlaşması’nın çizmiş olduğu sınırlar içindeki Osmanlı ülkesinin birçok yerlerinde meydana gelen ve aralarında bağlantı bulunmayan bütün ulusal direniş kuruluşlarını "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adıyla birleştirerek tek bir yönetim altında topladı. Böylece bütün milli güçlerin bir elden yönlendirilmesi imkanı sağlanmış oluyordu. Ancak, kongre gündemindeki maddelerin görüşülmesini bitirmek üzereydi ve dağılacaktı. Dağıldıktan sonra kararlarını yürütecek, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni sürekli temsil edecek bir heyet kurmak zorunda idi. İşte Kongre’nin seçim ile işbaşına getirmiş olduğu bu heyet Heyet-i Temsiliye adı ile Türk Kurtuluş Savaşı’nın başlatılıp yürütülmesi ve yeni bir Türk Devleti’nin kurulmasında gördüğü hizmetlerle tarihimizde ölümsüz bir yer almıştır.
Heyet’in üyeleri, aynı zamanda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucuları olarak yetkili görevlilerce tescil olunmuştur.
Daha önce Erzurum Kongresi de bir Heyet-i Temsiliye seçmişti. Bu heyet, yetki ve görevleri bakımından Sivas Kongresi’nce seçilenden farklı bir organdı. Çünkü, Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi’ne bir hazırlık olduğu gibi Vilayet-i Şarkiyye Müdafaa-i Hukuk-ı Milliyye Cemiyeti’nin Erzurum şubesince düzenlenmiştir ve özellikle Doğu illerini içine alan bölgesel bir toplantıdır.
Kongre’nin sonuçlanması ile Heyet-i Temsiliye büyük bir önem kazanmıştır. Çünkü kabul edilen tüzüğe göre bu heyet "geçici hükumet" görevini üzerine alacaktı (Tüzük, m.4).
Eski Heyet-i Temsiliye bütün üyeleri ile olduğu gibi bırakıldı. Heyet’e tüzüğün verdiği yetkiye dayanılarak, Kongre’nin seçimi ile, temsilcileri bulunmayan bölgelerden altı üye daha katılarak heyetin üye sayısı on altıya çıkarıldı (Tüzük, m.7 ve ek.).
Erzurum Kongresi’nde seçilen "Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti "nin Heyet-i Temsiliyesi olduğu gibi kalıyor, yurdun öteki bölgelerinden seçilen yeni üyelerle gücü arttırılıyor ve vatanın bütününü temsil edecek şekilde genişletilerek Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Heyet-i Temsilliyesi haline dönüştürülüyordu.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Heyet-i Temsiliyesi:
1.Mustafa Kemal Paşa, III. Ordu Müfettişliğinden ve askerlikten ayrılma
2.Hüseyin Rauf Bey, eski bahriye nazın, askerlikten ayrılma
3.Eyyüpzade İzzet Bey, Trabzon eski mebuslarından
4.Hoca Raif Efendi, eski Erzurum mebuslarından
5.Hacı Salihzade Servet Bey, eski Trabzon mebuslarından
6.Sadullah Efendi, Bitlis eski mebusu
7.Hacı Fevzi Efendi, Erzincan Nakşibendi şeyhi
8.Hacı Musa Bey, Mutki’de aşiret reisi
9.Bekir Sami Bey, Beyrut eski valisi
10.Refet Bey, III. Kolordu komutanlığından ayrılma
11.Kara Vasıf Bey, kurmay albaylıktan ayrılma
12.Mazhar Müfit Bey, eski mutasarrıflardan
13.Ömer Mümtaz Bey, Ankara eski mebuslarından
14.Hüsrev Sami Bey, askerlikten ayrılma
15.Hakkı Behiç Bey, eski mutasarrıflardan
16.Ratipzade Mustafa Bey, Niğde delegesi
Heyet-i Temsiliye’nin 16 kişilik kadrosundan ilk dokuzu Erzurum Kongresi’nce, onuncusu Sivas’ta Heyet-i Temsiliye’ce ve son altısı da Sivas Kongresi’nce seçilmişlerdir.