Ans/k/ KÖPRÜLÜLER DEVRİ

KÖPRÜLÜLER DEVRİ

Osmanlı Devleti’nde görev almış vezir ailesi.

Köprülüler devri, Köprülü Mehmed Paşa’nın sadrazam olmasıyla başlar. Köprülü Mehmed Paşa, Osmanlı tarihinde hiçbir sadrazamın padişahtan istemeye cesaret edemediği yetkileri istemiştir. Bu yetkiler, yaptıklarına asla karışılmaması, hakkında yapılan şikayetlere önem verilmemesi, devlet memuriyetlerinde yapacağı tayinlere ve azillere karışılmamasıydı. Saltanat naibesi Turhan Valide Sultan, Mehmed Paşa’nın bütün bu isteklerini kabul etti ve 15 Eylül 1656’da 78 yaşındaki Mehmed Paşa’ya mühr-i hümayun verildi.

Bu şekilde II. Viyana kuşatmasına kadar 27 yıl devam eden Köprülüler devri başlamış oldu.

Köprülü Mehmed Paşa devrinde Venediklilerle savaşıldı ve başarı kazanıldı. 1658’de Erdel’e düzenlenen seferin serdar-ı ekremi oldu ve bu eyaletteki ayaklanmayı bastırdı. Yine aynı yıl içinde Anadolu’daki Celalier üzerine yürüdü ve ayaklanmayı önledi. Almanya, Fransa ve Hindistan’la iyi ilişkiler kuruldu.

Köprülü Mehmed Paşa, 30 Ekim 1661’de ölmüştür. Birinci vezirlere sadrazam denmesi Köprülü Mehmed Paşa zamanında başlamıştır.

Köprülü Mehmed Paşa ölürken yerine oğlunun getirilmesini vasiyet etmiş ve oğlu Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa’nın sadaretinde Almanya’ya savaş ilan edilmiş (1663), Uyvar Kalesi de fethedilmiştir. 1664’de Vaşvar Antlaşması imzalandı. Kandiye Kalesi alındı ve Venediklilerle barış imzalandı. Fazıl Ahmed Paşa 1672’de de Kamaniçe Kalesi’ni fethetmiştir. 1676’da Fazıl Ahmed Paşa ölmüştür.

Osmanlı Sadaretindeki III. Köprülü, Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa’nın kardeşi Fazıl Mustafa Paşa’dır. Fazıl Mustafa Paşa 25 Ekim 1689’da sadarete getirilmiştir. II. Süleyman, Mustafa Paşa’ya da geniş yetkiler vermiştir. Bunun üzerine ülkede büyük bir mali ıslahat yapılmış, 1960’da Belgrad fethedilmiştir. Mustafa Paşa 16 Ağustos 1691’de Salankamen Meydan Muharebesi’nde şehit olmuştur.

Osmanlı sadaretindeki IV. Köprülü, Köprülüzade Damad Numan Paşa’dır. Numan Paşa, 16 Mayıs 1710’da sadarete getirilmiştir. Sadareti 3 ay 3 gün sürmüştür. Sadrazamlıktan istifa ettikten sonra birçok görevlerde bulunmuş ve 1719 yılında ölmüştür.

V. Köprülü, Köprülüzade Abdullah Paşa’dır. Abdullah Paşa 1701’de vezir olmuş, 1703’de sadaret kaymakamlığına getirilmiştir. İran seferinde başkumandan iken şehit düşmüştür.

VI. Köprülü, Köprülüzade Esad Paşa’dır. Esad Paşa, Fazıl Mustafa Paşa’nın küçük oğludur. Esad Paşa 1717’de vezir olmuş, 1726’da ölmüştür.

Köprülüler Osmanlı Devleti yönetiminde çığır açmıştır. Köprülüler zamanında padişahlar, sadrazamlara tanımadıkları hakları Köprülülere tanımışlar ve bu sayede diledikleri işi yapabilen Köprülüler, devletin mali, idari birçok kurumunu düzene koymuşlardır.